بنیاد تعاون زندانیان با ۶۵ سال سابقه با هدف توانمند سازی زندانیان برای بازگشت مجدد آنان به جامعه تأسیس شده است .این نهاد عام المنفعه بدون دریافت بودجه های دولتی و به صورت خود گردان هم اکنون بالغ بر ۲۲۰۰ واحد تولیدی ، صنعتی ، کشاورزی ، دامپروری ، آبزی پروری و خدماتی را در داخل ، پیرامون و بیرون از زندان های کشور اداره می نماید .بنیاد در حال حاضر برای ۳۵ هزار نفر از زندانیان شغل مولد ایجاد نموده و این روند همچنان در حال افزایش است .
بنیاد زندانیان را در ۴ گروه اشتغال نشسته ( کنار تخت و محل اقامت ) ، اشتغال در محیط بسته ( کارگاه های صنعتی و خدماتی داخل زندان ها ) ، اشتغال در محیط نیمه باز ( ۱۵ هزار هکتار اراضی پیرامون زندان ها و در فعالیت های کشاورزی ، دامپروری و آبزی پروری ) ، اشتغال در محیط باز یا اعزام بکار ( شهرک های صنعتی ، کارخانجات ، منابع طبیعی و شهرداری ها ) ، مشغول بکار نموده است.
با زندانی شدن افراد ، خانواده آنان بیشتر در معرض آسیب های اجتماعی قرار می گیرند .زندانیان در قبال کار ها و فعالیت هایی که انجام می دهند از بنیاد حقوق و دستمزد دریافت می کنند .نیمی از حقوق و دستمزد زندانیان به حساب خانواده های شان و نیمی دیگر برای تامین مخارج ضروری در زندان به حساب زندانیان واریز می شود.
زندانیان پیش از اشتغال در واحد های تولیدی ، صنعتی ، کشاورزی و ... در کلاس های حرفه آموزی و در ۲۰۰ رشته فنی و حرفه ای آموزش های لازم را فرا می گیرند .آموزش های زندانیان یا به صورت استاد ، شاگردی و مستقیماً توسط واحد های تابعه بنیاد انجام می شود و یا به صورت سیستمی با مشارکت سازمان آموزش فنی حرفه ای ، سازمان زندان ها و بنیاد انجام می شود .زندانیان پس از فراگیری آموزش ها در آزمون های تخصصی شرکت کرده و در صورت کسب امتیازات لازم از سازمان آموزش فنی و حرفه ای گواهینامه دریافت می نمایند .این گواهینامه ها پس از آزادی می تواند برای ادامه مسیر شغلی زندانیان مثمر ثمر واقع گردد. زندانیان هم اکنون ۳ هزار نوع کالا و محصول را در ۱۴ گروه تولید می نمایند و این روند همچنان در حال افزایش است .